woensdag 29 augustus 2007

actuele debatten

In de NRC heeft de Kleine Aarde gepleit voor regionalisering van de voedselvoorziening. Dinsdagavond schreef Jan A. Schulp daar een uitstekend weerwoord op onder de titel 'Wie verlangt er naar De Aardappeleters'. Een goede economische analyse van een bioloog waarin de uitvoerbaarheid van een beleid wordt afgeserveerd dat tegen consumentenwensen ingaat, veel minder en ongezonder voedsel produceert, risicovol is omdat je bij misoogsten niet kunt importeren en fysiek zware arbeid oplevert.

Interessant was ook het debat maandagavond op TV bij Netwerk over de export naar Ghana van pluimveevlees dat hier als inferieur wordt ervaren (vleugels, poten) en daar de locale producenten het brood uit de mond stoot. Dat ligt natuurlijk gevoelig: het gaat om eten, de 'kippen-industrie' staat hier ten lande toch al niet als de meest duurzame bedrijfstak bekend, creeren we zo daar geen werkeloosheid die we juist met de ontwikkelingshulp proberen op te lossen, en het woord 'dumping' valt ook al onmiddelijk, terecht of niet. En dan was er nog een bijrolletje voor het IMF dat de Ghanese regering adviseert / dwingt tot vrijhandel.





Ik moest even denken aan een trip die ik 25 jaar geleden naar West-Afrika maakte en met een daar werkzame vriend bij een lokaal stamhoofd werd ontvangen. De Chief zag ons als belangrijke mensen en bood me naar locale traditie de beste delen van de kip aan. Ik was liever niet vooraf geinformeerd welke delen dat waren (iets van de maag en strottehoofd als ik me goed herinner, zeker geen filet). Waaruit ik twee dingen leerde: transparantie heeft zijn grenzen en 'wat het beste' is, is cultuur bepaald.

Een aantal ontwikkelingsspecialisten was er maandagavond als de kippen bij om voor de cameras te verklaren dat het hier om dumping ging, dat dit niet kon en zelfs dat de consument in Nederland maar minder kip moest kopen. Alsof er dan minder export naar Ghana plaats zal vinden. Niemand vertelde dat hij of zij door de Ghanese ambassade was belobbied voor actie. De Nederlandse staatssecretaris kwam met een m.i. juiste reactie: wij gaan daar niet over, als de Ghanezen hun invoerrecht willen verhogen (of in de Ghanese markt Ghanese in plaats van Hollandse producten willen kopen) hebben ze daar het volste recht toe en het is niet aan ons dat even bevoogdend te beslissen.

En blijkbaar laat de Ghanese regering zijn oren hangen naar de (stedelijke) bevolking die de kipdelen koopt, niet naar de producenten (die me voor Afrikaanse omstandigheden ook niet echt klein en arm overkwamen). En hij wees er nog even op dat Ghana inmiddels wel fruitsalades met ananassen naar Nederland exporteert (mede dankzij een project waaraan ook het LEI nog heeft bijgedragen als ik me goed herinner).

Zie hier de markt aan het werk: zij specialiseren zich in ananassen en fruitsalades, de Brazilianen en Nederland in pluimveevleesdelen. Bijna iedereen blij, behalve producenten die moeten omschakelen. Dat is nooit makkelijk, gaat gepaard met moordende concurrentie en kan tot tijdelijke werkeloosheid leiden. Sommige ondernemers trekken het zich zo persoonlijk aan, dat er aan onderdoorgaan. Het kan er toe leiden dat een beroep in een land verdwijnt. Wij hebben geen lantaarnopstekers meer (verouderd) en geen vliegtuigbouwers (naar Frankrijk en de VS verdwenen, bij mijn weten). Maar door de toegenomen welvaart zijn er weer allerlei nieuwe beroepen (van videojockeys tot mobiele telefoon software programmeurs). Probleem is dat een belangrijk deel van die beroepen van de toekomst nu nog niet bekend is. Hoewel dat voor Ghana nog wel te voorspellen is. Het had de TV documentaire gesierd als ze ook een Ghanese official en zoiets als een Ghanese consumentenlobby hadden geinterviewd waarom er geen invoertarief wordt ingesteld.

De foto is een still uit de film Our Daily Bread
J.A. Schulp: wie verlangt er naar De Aardappeleters?, NRC 28.7.2007

1 opmerking:

Anoniem zei

met het kipverhaal worstel ik ook.
deaflevering over Ghana heb ik ook gezien, alsmede een andere met zelfde onderwerp vanuit Kameroen (Bafoussam).Wat ik begreep is dat het Ghanese parlement een voorstel voor invoerbeperkingen had aangenomen op grond van de hygiƫnische kwaliteit (niet voldoend aan Europese normen), maar de regering dit niet uitvoert na een brief van een nederlandse medewerker van het IMF (Getoond in dat t.v.programma), dat Ghana niet voor steunmaatregelen vanuit IMF in aanmerking kwam indien de maatregel werd uitgevoerd (chantage?). Als kippenboer zou ik niet willen dat er met mijn zo gehandeld zou worden. Het verschil tussen levering voor hondenvoer en export naar Afrika voor een habbekrats lijkt mij voor de totale prijs hooguit 1 of 2%.