Het gebruikelijke argument voor het ondersteunen van multifunctionele landbouw is dat de markt onvoldoende werkt. Via de markt krijg je wel de optimale hoeveelheid haver en honing, maar niet van publieke goederen als landschap of natuur. Je zou dan overigens vooral voor landschap of natuur moeten betalen, en niet noodzakelijkerwijs een toeslag per ha, maar dat terzijde.Je kunt je afvragen, en dat deed Alan Randall van Ohio State in een key note op het 113e EAAE Seminar, wat de samenhang is met regionale economische ontwikkeling. Dat is een zinvolle vraag, want bij plattelandsontwikkeling gaat het vooral om het leefbaar houden van regio's, het openhouden van scholen e.d. Landschap en natuur in afgelegen gebieden an sich heeft (afgezien van biodiversiteit om soorten in stand te houden) weinig zin.
Als je kijkt naar de bevolkingsgroei naar regio, dan is er 'pluspunten- gedreven' groei (amenity driven growth) in plattelandsregio's die niet dicht bij steden liggen. Dat zijn dan regio's met fraai natuurschoon, bergen, kusten, mooi landschap. Die trekken onder andere ouderen en zelfstandigen aan.
Maar als dat ontbreekt dan zijn afgelegen gebieden gebieden die leeglopen: Distance still matters and conversely remoteness remains an impediment for growth.
Al met al kan de ondersteuning van de multifunctionele landbouw dus bijdragen aan regionale groei als er een aansluiting gevonden kan worden bij al aanwezige pluspunten. Als die er niet in potentie zijn (en zoals Randall stelt: het voorkomen van bergen, kust en zee of bijzonder landschap is niet erg beinvloedbaar door beleid) dan wordt het ook heel lastig om ze te maken. Zelfs met veel subsidies.
A. Randall: multifunctional agriculture and regional economic growth in: D. Tomic et al: The role of knowledgd, innovation and human capital in multifunctional agriculture and territorial rural development. Belgrade Serbia, 2009
3 opmerkingen:
Hey Krijn,
interessant artikel.Wat mij trouwens wel opvalt is dat mensen uit het buitenland (en dan zeker de VS) Multifunctionele Landbouw altijd doorvertalen naar een publieke markt (met vaak de bijbehorende kritiek dat ze het verkapte inkomenssteun vinden), terwijl in Nederland de kansen vooral (semi)privaat ingevuld worden in kinderopvang, zorg, etc. Die markten functioneren vaak ook (nog) niet helemaal mnaar dat heeft vooral te maken met grootschalig versus kleinschalig of het feit dat het nieuwe producten (en soms nieuwe markten) betreft.
Hallo Maarten
Goede observatie, komt vermoedelijk omdat MFA oorspronkelijk vooral bij de overheid is omhelsd, en de meest gebruikte definitie is die van de OECD die het koppelt aan publieke goederen. Maar inderdaad zie je nu ook private markten ontstaan, niet in de laatste plaats in Nederland. Misschien moeten we nog eens nadenken wat dit betekent voor het begrippen-apparaat: is dat metropolitane landbouw of moet er een andere definitie van MFA komen (een menging van food/feed producten met non-food/feed producten en diensten?)?
Hoi Krijn,
dat is inderdaad een interessante gedachte; zeker in het internationale circuit. Ik merk vooral bij mijn contacten met de VS dat ik eerst door een woud van vooroordelen over MFA moet heengaan. Als mensen vervolgens horen over concepten als boerengolf, landbouw en zorg of agrarische kinderopvang, dan worden ze vervolgens superenthousiast. Op zich wordt er over de private kant van de MFA al redelijk geschreven. Maar hoe zou zo'n nieuwe vorm of definitie internationaal moeten ontstaan? Wat moet daarvoor gebeuren?
Groet van Maarten en nog een fijne jaarwisseling!
Een reactie posten