vrijdag 12 februari 2010

transparantie

Ik was even bij de Olympische skibaan. Die van 1964 wel te verstaan, in Innsbruck. Hoewel het me dit jaar aan de tijd ontbrak er gebruik van te maken. Woensdagochtend glibberde ik door de sneeuw naar vliegveld Zestienhoven, waarvan je voor 165 euro all in met Transavia naar Innsbruck kunt vliegen. Dat is pakweg even duur als 5 uur skieen in Snowworld in Zoetermeer.

We zouden om goed zeven uur vetrekken, maar dat werd de geplande aankomsttijd van half negen want de sneeuw leidde tot de-icing problemen. Enfin op de luchthaven was ruim gestrooid met haagse hopjes; Zestienhoven was voor de eerste dag Rotterdam-The Hague airport. Alsof Schiphol zover weg is van Den Haag.

Veel van de medereizigers gingen duidelijk voor de piste. Die moesten in Innsbruck even slikken want er lag wel sneeuw bij vertrek in Rotterdam maar niet op Innsbruck Airport. Later op de dag kwam dat helemaal goed want toen bleef het maar sneeuwen.

Ik was er dus voor het EAAE Forum. Mocht een interessante lezing voorzitten van een EU DG Research collega over innovatie. Verder was mijn naam verbonden aan een paper over de economische interpretatie van de juridische voedselveiligheidsystemen in de VS en de EU, maar daar had Harry Bremmers als eerste auteur toch alle werk aan gedaan. Zelf presenteerde ik wat resultaten uit de schaarste en transitie discussies, in het bijzonder over de system dynamics. Leidde tot een heel leuke discussie over geo-politiek en het feit dat we in Nederland / de EU maar lekker uitgaan van een cooperatieve mulitlaterale wereld, waarin Europa zelfvoorzienend is in plaats van ook voor het Midden-Oosten en Noord Afrika te zorgen. Het leidde tot een sterke aanbeveling de modellen te desaggregeren en vanuit verschillende blokken te redeneren wat de opties in verschillende scenarios zijn. Er kon ook een mooie link met Harvard Business Cases worden gelegd.

Het forum besteedde deze vrijdag zijn tijd aan het issue Transparantie. Er waren een paar sterke staaltjes uit het bedrijfsleven. De Oostenrijkse retailer MPreis die het van de discounters weet te winnen door goedkoop te combineren met regionaal en lifestyle, en via fraaie architectuur de winkel weer de communicatieplek wil maken die de markt vroeger was. Inmiddels bij 50% marktaandeel.
En het Duitse Frosta dat diepvriesmaaltijden levert met een zelfde milieubeslag als thuis koken en lager dan groenten uit de kas of uit Afrika doordat ze in het seizoen vers spul invriezen. Ze zijn daarbij volledig transparant, ook over receptuur. De communicatie met de klant verloopt zoveel mogelijk via een blog (www.frosta-blog.de), zodat klachten ook voor anderen zichtbaar zijn, het personeel discussieert mee. Dat levert 10 keer zoveel verkeer op dan een website die alleen informatie zend. En op die manier ontstaat co-creatie omdat de klanten met suggesties komen en worden uitgedaagd met oplossingen te komen voor problemen die het bedrijf ervaart. Dat kun je overigens nog verder doorvoeren als bij MyMuesli en Chocri, bedrijven die muesli resp. chocoladerepen volledig op consumentenspeficaties maken en thuisbezorgen. Trade-offs blijven overigens lastig want de kip voor de paella van Frosta komt uit Thailand. Beter voor de kip, op de CO2 uitstoot maakt het niet uit (transport voegt heel weinig toe) maar regionaal is het niet.

De directeur van Frosta kwam ook met enkele fraaie cijfers over hoe je frambozenjoghurt kunt maken: met kunstmatige flavours kost dat 0,06 euro per 100 kg en dan mag je "identic to nature" op de verpakking zetten. Voor euro 3,75 kun je het met "natural flavours" doen, maar dat zijn dan helemaal geen framboosextracten, maar extracten uit een soort houtpulp en uit paddestoelen. Wel natural, maar toch ook niet echt wat je als klant verwacht. Natuurlijk kan het ook met echte frambozen-extract maar dan ligt de kostprijs op euro 12.50, en als je echte (ingevroren) frambozen gebruikt kom je op maar liefst 32,50 euro. De Duitse bestseller auteur en journaliste in het panel vond dat de wetenschap en de politiek hier toch wat aan zouden moeten doen. Frosta deelde boekjes uit met alle E nummers en wat voor effecten ze zouden kunnen hebben, met de boodschap dat ze dat niet meer gebruiken.
Dit soort bedrijven, maar ook grotere als TetraPak, lieten zien dat er zonder veel kostprijsverhoging op veel plaatsen duurzamer gewerkt kan worden. Dat wisten we al van het nederlandse mineralen en gewasbeschermingsmiddelenbeleid: je kunt inputs vervangen door beter management.

Het transparantie-voorbeeld van Frosta roept wel de vraag op of we toegaan naar een situatie met veel grotere transparantie. Om meerdere redenen lijkt dat het geval te zijn. Allereerst zullen veel bedrijven zich willen gaan verantwoorden gezien de discussie. Maar daar zal ook veel 'greenwashing' bij zijn: niet door onafhankelijke auditors onderzochte public relations. Veel belangrijker op lange termijn lijkt me het feit dat ICT de kosten van informatie veel en veel lager heeft gemaakt. Daarmee is co-creatie, ook gezien de heterogeniteit bij de welvarende consumenten, zeer aantrekkelijk geworden. Wie slim is speelt er op in.

Geen opmerkingen: