donderdag 26 augustus 2010

zeeuwse notities

Er lag nog een stapeltje oudere uitgaves van het blad Zeeland, tijdschrift van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, op de leestafel. Dat leverde een interessante avond op. Ik maak wat notities.
Dat het overwegend katholieke Zeeuws-Vlaanderen Zeeuws is hebben we te danken aan de protestantse elite die er op aandrong "om bij een vermoedelijke scheiding" verenigd te blijven met het Noorden, maar vooral ook aan ene Joseph Ledel die vervolgens door koning Willem I als commandant werd benoemd. Hij wist tijdens de 10daagse veldtocht vooral met het aloude wapen van inundatie (in dit geval van zout water) te dreigen - zo schrijft Bert van Gelder in een biografie in nummer 16.3
In nummer 17.1 wordt aandacht besteed aan 170 vrije vaart op de Schelde, na het tractaat van 1839. Een boeiende geschiedenis die teveel wordt gedomineerd door Rotterdam en Antwerpen. De auteur Doeke Roos stelt aan het eind, verwijzend naar de tijden van de Republiek en op een moment dat de Hedwige al speelt:  "het zou een goede zaak zijn als we in de opstelling van de Zeeuwse bestuurders iets terug konden vinden van de toenmalige vrijbuitersmentaliteit". Blijkbaar is dat onderdeel van de Zeeuwse mentaliteit. Lijkt me alleen te werken als je dan bondgenoten in Gent en Amsterdam hebt - iets om over na te denken voor de Deltavereniging i.o.
Aan vrijbuiters en wereldveroveraars was er toendertijd geen gebrek en dat heeft tot mooie bijdragen aan de collecties van het Genootschap geleid. De speciale uitgave 10/0 Erfgoed in beweging uit 2001 documenteerde dat. Waaronder het fraaie verhaal van de Domburgse burgemeesterszoon Meinard Sprenger (1860 - 1951) voor wie Zeeland te klein was. Hij was van jongsaf aan gefacineerd door indianen en ging met de erfenis van zijn moeder in 1881 naar Calgary. Bouwde een collectie voorwerpen van de Blackfoot-indianen op, die hij in 1932 aan het Genootschap schonk. Na een val van zijn paard verkocht hij zijn ranch en bouwde in Domburg een huis met de naam Wigwam. Ik vond dat altijd een hele rare naam, maar na zo'n verhaal kijk je daar heel anders tegenaan.

Geen opmerkingen: