dinsdag 31 mei 2011

Innovatieprijs Dacom

De NRC publiceerde vorige week een MKB Innovatietop-100. Utrechts hoogleraar Marko Hekkert zette uiteen dat de muizen weinig ruimte krijgen, of wel dat er in bestaande regimes tal van zaken zitten die innovatie tegenwerken, en sterker, dat de gevestigde orde veelal moedwillig de innovaties waarvan de creative destruction te verwoestend is, tegenwerkt. Hij voelt dan ook niet al te veel voor topgebiedenbeleid omdat daarin het geld naar de gevestigde orde zou gaan. Hij zou het geld liever inzetten op bedrijfjes die door de valley of death gesleept moeten worden. En diversiteit bevorderen.

Enfin, mooi dat Dacom, uit Emmen, de competitie gewonnen heeft met de TerraSen, een apparaat dat via slimme ICT met bodemvochtsensoren het optimale beregeningsmoment en -hoeveelheid adviseert. In sommige landen bespaart dat 50% - en in Nederland zet het aan tot extra beregenen want water hebben we hier genoeg. Mooi voorbeeld van het feit dat de innovaties tussen topgebieden liggen: Agro en ICT. Daar lijkt wel ruimte voor muizen.

maandag 30 mei 2011

toetredingsdrempels

Baku, detail
Uit de politieke economie weten we dat de lobby van een bedrijfsgroep met een groot belang meer invloed heeft dan de lobby van consumenten met een gering belang. De eerste groep legt meer geld op tafel om het beleid te beinvloeden.
Veelal worden landbouw en visserij in de tekstboeken als voorbeeld genoemd, maar andere beroepsgroepen kunnen er ook wat van, ook in het toch vrij liberale Amerika. In de jaren vijfting moesten nog minder dan 5% van de werknemers een of andere licentie hebben, dat is inmiddels ondanks 3 decennia deregulering nu meer dan 30%.
Een licentie kost tijd en geld en vaak is er een forse opleidingseis aan verbonden. Zo wordt de beroepsgroep lastig toegankelijk en dat houdt de inkomens op niveau. Het wordt verkocht onder het motto consumentenbescherming, want de ongeschoolde bloemist of de interieur designer zou je zo maar iets verkeerds kunnen aansmeren. Alsof feed back mechanismes zoals reputatie in de markt niet bestaan.

The Economist: Rules for fools, Schumpeter column, 14.5.2011

zondag 29 mei 2011

schaambosje


Stadsgezicht uit Baku,
met bosje
 Op 16 mei pleitte ik hier voor het omzomen van intensieve veehouderij stallen (de bestaande) met fatsoenlijke windsingels, omdat het platteland er dan fraaier uitziet. Nog los van de positieve effecten op fijnstof e.d.
Een collega mailt me dat een landschapsarchitect in een van de vele projecten rond stallenbouw en inpassing in het landschap die oplossing betiteld heeft als "schaambosjes".
Dat begrijp ik vanuit een pleidooi om nieuwe stallen veel mooier te ontwerpen. En juist bij megastallen kun je ook de kosten van zo'n wat duurder ontwerp over meer vlees verdelen. Maar voor wat er nu aan baksteen staat, blijf ik toch die bosjes aanbevelen, niet om het verschijnsel stal te verdoezelen, maar om het landschap te verfraaien. Wat mij betreft krijgt de fietser of wanderlaar meteen een gps kaartje met foto's waarop staat dat er in het bosje een stal is.
Enfin, wie mee wil discussieren kan terecht op een symposium in Drenthe

vrijdag 27 mei 2011

land grabbing

Er wordt steeds meer duidelijk over landgrabbing. Eerst waren de verhalen negatief, toen wezen economen erop dat het ook ontwikkeling brengt, maar The Economist komt nu met een twee pagina lange negatief analyse, gebaseerd op een recente conferentie. Tal van experts worden opgevoerd, waaronder de Wageningse Thea Hilhorst. Overall is de stemming “a combination of a high level of corruption and a low level of benefits”. De papers staan op www.future-agriculture.org/index.php


The Economist: When others are grabbing your land, 7.5.2011

donderdag 26 mei 2011

36 uur in Bakoe

Hiernaast ligt Azerbaijan, dat zich ineens in songfestival-bekendheid mag verheugen. Ik was er begin deze week.Azerbaijan betekent Land van vuur. De olie loopt er bijna zo uit de grond en dat wil wel eens vlam vatten – vandaar. Alfred Nobel was hier al in 1846 met een kerosine-fabriek. De Amerikanen moesten toen hun olie nog aanboren. De Azeri’s schatten dat een kwart van de Nobelprijs betaald wordt uit de toenmalige winsten met hun olie. Met zulke lage winningskosten is het jonge land met de huidige olieprijzen dan ook booming.


Jong omdat het land eigenlijk pas echt bestaat sinds het uiteenvallen van de Sovjet Unie. Ook na het uiteenvallen van het Ottomaanse rijk in 1918 bestond het land twee jaar, en het is er trots op dat het een zeer vooruitstreven moslimland was (en is): actief en passief kiesrecht voor de vrouw voordat veel Europese landen dat hadden. Aan alcohol ook geen gebrek in het land. Naast de wodka (prima naast de kaviaar) ook veel inlandse wijn van goede kwaliteit.

Azerbaijan is een Europees land, het beeldt Europa af op zijn bankbiljetten. Baku is een fraaie stad, als je de kans hebt, ga er kijken. Mooie oude binnenstand, moderne brede boulevard en dankzij de olie veel moderne nieuwbouw. Ze willen het Dubai van de Kaspische zee worden.

Er wordt flink aan de weg getimmerd. Van de 45% van de bevolking beneden de armoedegrens in 2003 (mede door de oorlog rond Nakorno Karabach) nu nog maar 9%. Op de Doing business index van de Wereldbank stegen ze in 2009 van plaats 97 naar 23.

En nu wil men met de olieinkomsten (1% werkgelegenheid) ook diversificeren. En iets doen voor de 40% van de rurale bevolking die 6% van het nationaal inkomen realiseert. Ooit was het met zijn 9 van de 11 klimaatzones de groente- en fruitleverancier van Moskou. Er is water (en dat moet getemd gezien de grote overstroming van vorig jaar), en er is veel zon. En prima bodems, zo zegt men. Een beetje Nederland: een delta en olie in plaats van gas.

Is nog wel de vraag of dat gaat lukken met een potentiele Dutch Disease en veel kleine boertjes zonder veel know how en gebrek aan cooperaties en voorlichting. Dat kan ook wel tot leegloop en dacha’s leiden. Anderzijds zijn er grote investeerders die het wel grootschalig willen aanpakken. Ben benieuwd welk ontwikkelingsscenario de overhand krijgt.

woensdag 25 mei 2011

Optimale bedrijfsomvang

Mijn Deense collega Svend Rasmussen heeft met de inzet van de nodige econometrie aan de hand van een panelonderzoek in het Bedrijven Informatienet uitgerekend wat de optimale omvang van een landbouwbedrijf is. Schrik niet.
Voor het jaar 2007 schat hij dat voor een melkveebedrijf op 229 koeien (met 258 ha), 1022 zeugen of 790 ha akkerbouw. Die getallen lopen ook snel op: in 2000 ging het nog om 174 koeien, 712 zeugen of 513 ha.
Hij constateert dan ook dat meer dan 90% van de full-time (!) bedrijven te klein is om tegen de laagste kostprijs te produceren. De technologische ontwikkeling gaat zo snel, dat boeren dat niet goed bij kunnen benen. Met name in de akkerbouw wordt de afstand tussen optimum en werkelijkheid steeds groter, mede doordat er remmende wetgeving bestond: om gezinsbedrijven te beschermen mochten ze niet al te veel grond bezitten.
Vroeger, toen we nog het IJsselmeer inpolderden, maakten we in Nederland ook van dat soort sommen. Omdat prijzen en technologie in ons land niet heel veel anders liggen dan bij de naaste concurrent (met uitzondering van de akkerbouw die zich hier veel meer op aardappelen en groenten richt), zou het me niet verbazen als de getallen in Nederland op hetzelfde niveau liggen. Kan iemand dat eens (laten) narekenen?

Svend Rasmussen: Estimating the technical optimal scale of production in Danish agriculture. In: Food Economics, April 2011

maandag 23 mei 2011

shell scenario's, supertankers en graanprijzen

Over de toekomst gesproken: de nieuwste uitgave van het PR blad Shell Venster bevat een leuk dossier over Shell-Scenario's. Met een mooi overzicht van de Geschiedenis van de Toekomst, ofwel het onstaan van en de rol van Shell in scenarioplanning. Met commentaar van (mij) bekende mensen als Angela Wilkinson (ze was nog op het EAAE Forum in Igls dit jaar februari waar haar zoontje de powerpoint mocht bedienen), Wim de Ridder en Jan Nekkers.
Ook nog een mooi inzicht in de prijsontwikkeling bij supertankers: "als de vraag naar vervoer kleiner is dan het aanbod, zijn de vrachtprijzen laag. Het teveel aan tankers wordt tijdelijk opgelegd. Bij oplevering van de vraag blijven de vrachtprijzen echter laag totdat de laatste tanker weer in de vaart is. En tegen die tijd lopen er weer nieuwe schepen van de werf. De overcapacitiet is dan structureel".
Er was een tijd dat we ook zo tegen graanprijzen aankeken. Zou de inschatting van de lage aanbodselasticiteit voor komende 10 jaar wel juist zijn?

zaterdag 21 mei 2011

EY over de toekomst

Vliegbasis Soesterberg, mag nu
gefotografeerd worden
Bijsluiters worden slecht gelezen, dat geldt bij mij althans voor gratis bijsluiters bij bladen waar ik op geabonneerd ben. Maar de uitgave Performance die Ernst & Young vorige week bij The Economist liet bijsluiten trok wel mijn aandacht. Onder andere vanwege het interview met toekomstverkenner Richard Watson.
Die legt nog eens uit dat een van de fouten die wij mensen maken is om huidige trends rechtlijning door te trekken naar de toekomst: "People said that the horse manure crisis in London in the 1890s would lead to the city being burried within 20 years. Karl Benz's invention of the motor car destroyed that theory, but even he was spectacularly wrong. He said there would never be demand for more than a million cars because we would run out of chauffeurs."

Bedrijven kunnen een paar dingen doen in die onzekere toekomst. Allereerst goed rond kijken. SF schrijver William Gibson heeft gezegd dat de toekomst er al is, alleen nogal onevenwichtig verdeeld. Voor de toekomst in mobiel internet moest je een paar jaar geleden naar Seoul om te zien wat er nu gebeurd. Voor elektronisch bankieren naar Kenia, waar dat al jaren per mobieltje gebeurd. Wat ook werkt is Nokia's strategy "throw stuff at the wall and see what sticks". Leer van je fouten bij snelle innovatie dus. Of Apple: goed nadenken en helemaal niet met consumenten praten: Steve Jobs houdt van de ijshockey analogie - je moet schaatsen naar het punt waar de puck zal zijn, niet waar hij nu is.

vrijdag 20 mei 2011

Verdeling van steun en inkomen

Gratis af te halen op de website van de OECD: het working paper “Distribution of Support and Income in Agriculture”. Voor het eerst in de geschiedenis een vergelijking tussen OECD landen met micro-data en een analyse waar de subsidies van het landbouwbeleid terecht komen. Precies: bij de grotere boeren met de hoogste inkomens. Stamt nog uit de tijd van prijsondersteuning. Die verdeling van steun daagt sommigen uit tot verdelen ervan.

donderdag 19 mei 2011

50 jaar OECD en de noodzaak van risk management

De OECD bestaat 50 jaar en dat vierden we vandaag met een seminar op EL&I over risk management in agriculture. Drie lezingen met reflectie uit een project dat veel van het goede van de OECD laat zien: concept-ontwikkeling van indicatoren of een analyse-framework, analyse, case-studies met peer review van landen, uitwisselen van kennis tussen landen via identificeren best practices resp. benchmarking en beleidsadvies.
Ik had het genoegen de sessies te mogen voorzitten. We kregen een mooi overzicht van wat er zoal speelt en waar de private en publieke taken liggen bij risico-management.
En er blijven ook nog vragen liggen. Zo zou het me niet verbazen als boeren anders met risico omgaan dan de modellen meten en aannemen. Wij boekhouders meten risico aan de hand van variatie over de jaren (en als je niet uitkijkt kalender- in plaats van oogstjaren). Een boer leeft met meerdere jaren of liever: productiecycli (die lang niet altijd gelijk vallen met het jaar van een boekhouding) en risico is vooral dat de prijzen afwijken van de verwachte varkenscyclus, niet dat ze bewegen. Analoog aan de definitie van informatie (die is sterker als de afwijking van het verwachte groter is, het entropie-denken).

Verder weten we dat mensen met verschillende risico's heel verschillend omgaan. Risico's die door mensen worden veroorzaakt nemen we veel serieuzer dan die van natuurlijke oorsprong. Het risico van de aardbeving in San Francisco of van de overstroming verdringen we, dat van een vliegtuigreisje beseffen we ons terdege. Maar we schatten risico's ook weer vertekend in bij vliegtuigen (als het fout gaat, gaat het goed fout), spoorwegen (je hebt er als reiziger geen invloed op) en de auto (wij rijden goed, dat gaat ons niet gebeuren). En zo zijn er wel meer vertekeningen. Zodat mensen zich niet verzekeren voor een bedrijfsstilstand maar wel een anulerings- of reisverzekering nemen voor de vakantie. Je moet ze dus verleiden (nudging) tot goed gedrag.

De OECD constateert dat boeren enthousiast zijn over risico-management beleid waarbij er inkomen van de belastingbetaler naar de boeren wordt overgeheveld. Als het echter een beleid is dat alleen de variaties in inkomen vermindert, maar maar weinig inkomensverhogend is, dan is de deelname vaak teleurstellend.

Misschien komt dat omdat boeren dan ook allerlei maatregelen zelf nemen. Meer eigen vermogen, diversificatie over verschillende inkomensbronnen of gewassen etc. Het zou me niet verbazen als het ook komt door het feit dat boeren al een lage beloning op hun kapitaal hebben. Met soms wel een hoog (weers)-risico. Hun streven is om op te schuiven naar een situatie met een hogere beloning bij een zelfde risico. Wat systemen als verzekeren of termijnmarkten doen is echter het risico verlagen voor een stukje verlaging van inkomen. Dat gaat niet de kant op die de boer wil.
En het zou nog wel eens kunnen dat de boer niet zoveel risico ervaart omdat zelfs na een nat of droog jaar met slechte resultaten, zijn eigen vermogen (grondwaarde) en management (toekomstige cashflow) die samen de leencapaciteit bepalen, helemaal niet zoveel wordt aangetast. De variatie in inkomen als maatstaf voor risico is misschien hoog, maar de variatie in leencapaciteit en toekomstig inkomen zou wel eens veel stabieler kunnen zijn. Allemaal reden om het risicomanagement vooral de taak van de boer en zijn adviseurs te laten zijn. De boer kiest zijn bedrijfsopzet (bv. alleen maar gehuurd aardappelland), zijn hoeveelheid geleend geld en daarmee zijn risico. Wie zich daarbij brandt, moet de blaren ook zelf voelen - daar heeft de belastingbetaler weinig boodschap aan.
Wordt vervolgd want de OECD collega's kondigden aan hun onderzoek ook komende jaren nog voort te zetten.

woensdag 18 mei 2011

Aankomend boer zoekt vrouw - de training

Resource, het blad van de wereld-universiteit Wageningen, maakt zich op zijn ludieke studentenpagina's vrolijk over de boertjes van de CAH in Dronten. Ik ben ooit nog eens bij die school betrokken geweest, dus ik zou me daar aan kunnen ergeren, maar eigenlijk is het wel leuk, zulke rivaliteit in studentenland. En voor het geval een daar studerend familielid de cursus ontgaan is (kan maar zo bij studenten), hier het berichtje:

Flirt'n
Brommers kiek'n? vroeg de jonge boer aan het struise deerntje. En ze leefden nog lang en gelukkig. Maar het leven van een jonge boer wordt steeds ingewikkelder. Studenten aan de CAH in Dronten krijgen een cursus flirten, want moderne vrouwen willen aandacht. Net als koeien eigenlijk, zegt de docente. Langzaam opbouwen dus. En, nooit van achteren via de dode hoek naast haar opduiken.

dinsdag 17 mei 2011

Mega-discussie II

Net terug van de discussie in Nieuwspoort over de intensieve veehouderij. Geen nieuwe argumenten gehoord, wel boeiend om te zien van welke argumenten mensen zich bedienen. Twee opvallende zaken noteer ik.
Allereerst dat sommigen vertekende beelden hebben over handel, die per definitie niet duurzaam zou zijn. Ik heb nog geprobeerd uit te leggen dat als we maar 1 aarde hebben, het toch handig is om de zaken te maken op die plekken waar dat het meest duurzaam is. Dus als er veel moeilijk transporteerbare energie op IJsland is, moet je daar aluminium smelten, en als er graangebieden in Canada, Brazilie en Oost Europa zijn, moet je daar varkens houden zodat de mest op het land blijft (en niet ophoopt in Nederland) en kun je beter het vlees dan het veevoer transporteren. In dat plaatje past ook dat je hier varkens houdt op basis van reststromen uit de voedingsindustrie voor duurzame niche producten, en dat we minder vlees eten, als je dat wil. En het levert inkomens in Brazilie op, dat zich daardoor aan de armoede ontrukt. Ik heb niet de illusie de autarkistisch denkenden te hebben overtuigd, maar zij mij ook niet.

Een tweede teleurstellende gang van zaken vond ik dat de laatste stelling "de intensieve veehouderij is bedreigend voor de volksgezondheid" massaal, maar dan ook massaal met Nee werd beantwoord. Hoezo campylobacter, Q-koorts, antibiotica, fijnstof etc. Het lijkt me dat je niet kunt ontkennen dat er een bedreiging is, net zoals het verkeer een bedreiging is. Die bedreigingen moet je managen en een risico-vrije samenleving bestaat niet. Ontkennen dat die bedreiging er is, er niet naar de bevolking transparant over zijn, het dus ook niet managen, en als argument aanvoeren dat de veehouderij in oost-azie met mens en dier op elkaar gepakt wel bedreigend is, vond ik schokkend. Ik hoop dat in werkelijkheid de meesten de stelling verkeerd hebben geinterpreteerd en dachten dat er stond dat de veehouderij het land uit moest vanwege het feit dat sommigen een nul-risico willen. Alsof natuur (eikenprocessierups, ziekte van Lyme etc etc) niet bedreigend is.
Enfin, een mooie debat.

maandag 16 mei 2011

mega-discussie

met dank aan http://www.nu.nl/
 Morgenavond in Den Haag de eerste avond van een reeks discussies over mega-stallen, die volgens sommigen overigen over meer zouden moeten gaan. Zorgvuldig veehouderij bijvoorbeeld.

Hier een paar links overigens:
Een brief voor de tweede kamer

De website van de dialoog (met begrijpelijkerwijs een foto van een grote stal die goed zichtbaar is, maar elke keer als ik weer langs zo'n stal rij vraag ik me af waarom er niet een fatsoenlijke windsingel rond zo'n schuur kan, daar zou het landschap een stuk van opknappen en het plantmateriaal krijg je hier en daar voor een habbekrats, heel vroeger zat er nog subsidie op ook).

Als econoom hoop ik dat het vooral ook over de economische aspecten van duurzaamheid gaat, de profit kant. En dan niet over de eeuwige kiloknaller (waar zoveel mensen met lage inkomens van profiteren) maar het dilemma waar ik zelf nog mee worstel: kan de sector wel economisch duurzaam worden als de kostprijs in Brazilie of Canada (en mogelijk ook Hongarije of Roemenie) zo veel lager ligt dan hier en we invoerrechten op vlees en niet op soja nodig hebben om dat te beschermen.

zondag 15 mei 2011

Winderige molendag

Finse molen
Molendag had giseren geen gebrek aan wind. We waren even in Schiedam en de molens draaiden er stevig op los.
Het zijn er ook steeds meer. Een paar jaar geleden opende distilleerderij Nolet een nieuwe molen in oude stijl, en gisteren werd De Kameel geopend. Een nieuwe molen die je goed ziet als je het centrum inrijdt vanaf de A20. Het geheel werd opgeluisterd door drie kamelen die rondsjokten voor een ritje.
Wat de vraag oproept waarom industriemolens naar illustere namen luisteren De Kameel, De Walvisch, De Nieuwe Palmboom.....

zaterdag 14 mei 2011

Potend Rotterdam

Vandaag herdenken we het bombardement op Rotterdam. Het lijkt lastig om daar nog iets nieuws van te belichten, na 71 jaar. Toch wel, althans er kan iets aan de vergetelheid ontrukt worden: namelijk het feit dat we hier ook een soort victory gardens hadden - het bombardement was aanleiding tot stadslandbouw.

Van Boerenbusiness.nl, en via hen van het ANP plukte ik namelijk een paar weken geleden het volgende bericht: Stichting Rotterdamse Oogst vraagt iedere inwoner om op 14 mei een pootaardappel te planten in een vergeten plantsoen, een geveltuin, dakterras of voortuin. Op die manier moeten mensen stilstaan bij het bombardement op Rotterdam, 14 mei 1940.


De aanval op Rotterdam veranderde de stad in een grote, kale, uitgebrande vlakte. Om voedselschaarste te bestrijden, werden deze ruimten in gebruik genomen door het Gemeentelijk Oogst- & Landbouwbedrijf. De velden aan de Coolsingel en de Botersloot veranderden daardoor in akkers vol tarwe, granen en aardappelen.

En nu maar hopen dat het meevalt met de phytophtera deze zomer....
Wat weer nieuw licht werpt op het Eetbaar Rotterdam festival, dat ook vandaag wordt gehouden. Poot dus mee vandaag!

woensdag 11 mei 2011

Van economen en statistici


Van een collega kreeg ik een juweeltje uit de oude doos. Clive Granger won ooit de Nobelprijs voor economie, maar is van huis uit statisticus. Bij uitstek dus iemand die de twee verschillende denkwijzen (en die van de hybride, de econometristen) kan duiden. Dat deed hij in 2001 in een paper in the Journal of Socio-Economics: Comparing the methodologies used by statisticians and economists for research and modelling.
Zeer de moeite waard, zeker voor wie met multidisciplinair werken in deze hoek wordt geconfronteerd. De kortste samenvatting is die van een bumper sticker die al in mijn studententijd aan de Erasmus te lezen was: economen doen het met een model.
Posted by Picasa

dinsdag 10 mei 2011

12 F

In een paper over wat je allemaal met grond kunt doen, kwam ik wel eens tot een lijstje van allerlei F-en: van flowers, food, feed, fun & health, forest en fuel. Maar je hebt altijd baas boven baas. Uit een lezing die prof. Rudy Rabbinge op 4 oktober in de Rode Hoed hield, het volgende citaat met 12 Fjes (toegegeven de Vegetables is er fonetisch ingesmokkeld): "De waarde van gewassen hangt af van hun toepassing en neemt af als een afnemende reeks van 12 f-en: flowers, farmacy, flavour, fragrance, function molecules, fermentation products, vegetables, fruits, food, fother, fiber en fuel. In die volgorde neemt de waarde van de toepassing exponentieel af en neemt het benodigde areaal exponentieel toe. Bloemen zijn dus het meeste waard, brandstof het minste. Zes vierkante meter grond is voldoende om de hele behoefte aan farmacie van een persoon te dekken. Maar voor het voeden van een auto is een enorm areaal nodig". Prijspeil 2010 zou ik zo zeggen Posted by Picasa

maandag 9 mei 2011

Er zijn grenzen

 De dag van Europa is een goede gelegenheid het boek van Jeroen Akkermans aan te bevelen: Er zijn grenzen. De RTL Nieuws correspondent rapporteert en blikt terug op zijn correspondentschappen op tal van plekken in Europa, en zijn fascinatie voor grenzen. Knap laat hij ook zien wat Europa ons allemaal gebracht heeft en waarom we ons toch soms zo graag aan de eigen kant van de grens terugtrekken. Met een indrukwekkend slot over de moordaanslag in Gori met een russische clusterbom. Het boek verscheen al in 2009, ik las het vorige week aan boord van de KL vlucht naar Boedapest en terug. Doe hetzelfde.
Posted by Picasa

zondag 8 mei 2011

Hayek vs Keynes - part II

Papaver uit eigen tuin
Vorig jaar wees ik hier al op de vernieuwende wijze waarop de inizchten van de economen Hayek en Keynes verwerkt zijn in een een mooie rap battle op video.
Vorige week wees Herbert Blankesteijn in de NRC op een vervolg. Fight of the century: Keynes vs Hayek part two. Nu in de boksring en de rechtzaal. Gaat dat zien.

zaterdag 7 mei 2011

koolzaadroute

Het koolzaad bloeit. Op mijn vlucht terug uit Boedapest, gisteravond, genoot ik van het uitzicht op de Hongaarse en Duitse velden. Midden-Europa lag er geel, warm en droog bij. De tocht voerde ook over Flevoland. Mooi uitzicht op het uitsteeksel dat de Flevocentrale is. Het moet ergens rond 1965 geweest zijn dat we daar als schoolkinderen startten voor het wandelen van 10 km koolzaadtocht en natuurlijk een medaille. Koolzaad is er nu niet meer te zien. Windmolens destemeer.
Kortom de wereld verandert. Enfin, daarvoor was ik naar Boedapest. Ik mocht er o.a. als moderator optreden in een slotdiscussie over het foresight report van het EU Standing Committee in Agricultural Research. In dat rapport worden meer dan 250 toekomstverkenningen van afgelopen jaren samengebracht in twee narratives: a productivist en een sufficiency view op het transitieproces. De sessie leiden tot een verklaring van Boedapest over de toekomst van het landbouwkundig onderzoek, die komende weken verschijnt. Het rapport vind je hier.

donderdag 5 mei 2011

lijstje: 7 functies van een innovatiesysteem

Bevrijdingsdag breng ik in Boedapest door. Voor een werkgroepvergadering in EU verband over agrarische kennis- en innovatiesystemen (AKIS in het jargon). Goede reden voor een lijstje met 7 functies van een innovatiesysteem:
  1. kennisontwikkeling en -verspreiding
  2. beinvloeden van de zoekrichting van innovatie en het identificeren van kansen
  3. experimenteren door ondernemers en het managen van risico's en onzekerheden
  4. creeren van nieuwe markten
  5. mobiliseren van resources
  6. legitimeren
  7. ontwikkelen van positieve externaliteiten
Ontleend aan: Anna Bergek, Staffan Jacobsson, Marko Hekkert en Keith Smith: Functionality of innovation systems as a rationale for and guide to innovation policy. In: R. Smits et al. The theory and practice of innovation policy, 2010
Posted by Picasa

woensdag 4 mei 2011

4 mei

 4 mei.
Mooie dag om een typische boerentekst uit een rouwadvertentie te citeren, die me pas werd aangereikt door een trouwe lezeres. Gelezen in een regionale krant:


Hij bouwde het land naar zijn verstand
en verder moest hij wachten
op God de Heer
en gunstig weer
en werkte hij naar zijn krachten
Posted by Picasa

dinsdag 3 mei 2011

de carrousel robot

Bij het opruimen van de computer kwam ik nog een plaatje tegen uit de nieuwsbrief van de Global Dairy Farmers van december. Een melkrobot in carrousel uitvoering - in het Engels een robotic rotary dairy.
Wordt door DeLaval uitgetest in Zweden en Australie en moet eind dit jaar in Australie leverbaar zijn. Werkt zonder menselijke tussenkomst. De Europese robots zijn te klein voor de australische bedrijven. De test moet uitwijzen of het de robot met cameras goed lukt de installatie aan de uier te bevestigen bij een ronddraaiende schijf. Weer een nieuwe impuls voor de arbeidsproductiviteit.
Posted by Picasa

maandag 2 mei 2011

Bloemlezing

Een paar aantekeningen uit The Economist van 23.4.2011. Een mooie rapportage over de Chinezen in Africa. Met een paar nieuwe gezichtspunten: de resource grabbing en land grabbing lijkt er toch vooral om te gaan het aanbod van grondstoffen te vergroten (en die gaan dan deels naar de fabricage in China), en niet alleen over het monopoliseren daarvan voor China.
Verder is opvallend dat nu ook veel Chinezen op individuele basis het geluk in Africa zoeken, omdat daar misschien nog wel meer ruimte is om ondernemerschap tot waarde te brengen dan thuis. Waarbij Afrika een oefentuin is voordat men zich meer richt op bv. Latijns-Amerika of Europa. Oefentuin omdat juist veel markten in Afrika niet zo perfect zijn. In Lusaka zagen Chineze handelaren kans om de consumentenprijs van kip te halveren, die van kool met 65% te verminderen. Geen wonder dat op verschillende plekken lokale belangen gedaan hebben gekregen de Chineze handelaren van de markt te weren.

Wie denkt dat globalisering echt iets van deze tijd is, kent zijn geschiedenis niet. Het blad prijst het boek World 3.0 van Pankaj Ghenmawat (IESE Business School, Spanje) aan, die veel materiaal aanvoert waarom het wel meevalt met de globalisering. Die was voor 1914 veel groter. En sinds het begin van deze eeuw neemt op sommige terreinen het verschijnsel ook weer af: meer visa, meer wachtttijden aan zelfs de Canadees-Amerikaanse grens.

En nog twee berichtjes uit de hoek "leuke wetenschap": wegwerpluiers zijn zeer problematisch in de vuilstort. Gemaakt van cellulose rotten ze niet echt weg. Een Mexicaanse heeft aangetoond dat ze een ideale voedingsbodem zijn voor oesterzwammen. Kun je ook rustig eten. 
En een aantal Duitsers heeft aangetoond dat piraterij belang heeft bij enige vorm van rechststaat: je moet de buit wel kunnen verkopen en iets met je geld kunnen doen. De piraten voor Afrika komen dan ook niet uit de meest mislukte gebieden, zoals Zuid Somalie, maar uit het noorderlijker gelegen Puntland - waar nog wel wat orde is. Piraterij hoort blijkbaar bij een overgangsfase tussen volstrekte anarchie en een behoorlijke mate van governance.

zondag 1 mei 2011

Data gedreven besluitvorming

alarmfase rood vanwege de
droogte bij de meiheuvel
De dag van de arbeid, tijd om er even bij stil te staan hoe je de arbeidsproductiviteit behoorlijk omhoog kunt krikken. Namelijk door besluiten niet op ervaring en intuitie te baseren maar op data. Scheelt 5 a 6% zo claimt een Amerikaans onderzoek dat ik in de NY Times las (na verwijzing door de nieuwsbrief AWT).
Wat me natuurlijk ook aansprak in het artikel is dat de spurt in productiviteit geplaatst wordt in het perspectief van de lange golf theorien en het feit dat de winst van nieuwe technologie vooral komt doordat bedrijven zich anders moeten organiseren om van de techniek te profiteren. Zo werd de electromotor in de vroege jaren 1880 geintroduceerd en kwamen de productiviteitswinsten in de twintiger jareen.
Mooi voorbeeld rond data hadden we deze week bij de hand: het rijgedrag (routes, maar ook snelheden) worden gelogd door TomTom, die anomimiseert en generaliseert dat en een gespecialiseerd bedrijf gebruikt de data om de politie te adviseren waar de flitspalen moeten staan. Mooie productiviteitswinst en jammer dat die automoblisten dat niet willen en blijkbaar liever wat meer belasting laten betalen om de politie minder productief te laten werken.