zondag 17 maart 2013

energietransitie

Het wetenschapskatern van de NRC van dit weekend duikt weer eens in de energietransitie - naar aanleiding van een TNO studie die stelt dat afkicken van fossiel in dit land maar niet lukt. Dat levert een paar inzichten op die ik voor mezelf maar eens even documenteer.
Utrecht hoogleraar Marko Hekkert wijst nog eens op het bekende political economy mechanisme dat de huidige bedrijven lobbyen voor goedkope (fossiele) brandstof. De aardoliemaatschappijen, chemie, energiebedrijven, de tuinbouw: ze willen bij hun businessmodel blijven. Zijn PhD's kunnen het maar lastig aantonen en een topambtenaar van I&M ontkent het, maar het argument is eerder ook in de NWO transitiestudies geopperd. Complotten en obstructies zullen het niet zijn, maar het zou raar zijn als gezond pleiten voor eigenbelang niet plaats vindt in de nederlandse polder.
Ámsterdams milieu-econoom Jeroen van den Bergh laat een aantal simpele economische mechanismes noteren die vaak vergeten worden. Zoals het rebound effect bij bv. zuiniger auto's, waarmee we verder gaan rijden. De zuinige ledlampjes die ons verleiden de tuinverlichting de halve winter aan te zetten. De snellere treinverbinding waarmee mensen verder van hun werk gaan wonen (de voorbeelden zijn van mij, niet van Van den Bergh)
En wie duurzame energie stimuleert, vergroot het aanbod, waardoor de prijs van energie daalt en er dus meer (juist ook fossiel) gebruikt wordt. Van de lagere energieprijs voor duurzame energie gaat ook een prikkel uit om de voorraden fosiel versneld op te pompen met als gevolg overaanbod, dalende prijzen en toenemende vraag (de zgn. groene paradox).
Hekkert wijst nog op de creatieve destructie, die vooral van nieuwe spelers zal komen. De smart grids en intenethandel in je eigen zonne-energie bijvoorbeeld, zo constateerde the Economist vorige week nog in een stuk over de sharing economy..
En zo lijken de ontwikkelingen in de energie zeer lastig te voorspellen. Schaliegas dat de prijzen naar beneden drijft en ons overspoelt met goedkope Ameerikaanse kolen, opvattingen over kernenergie, mogelijke vondsten in de Noordpool of Groenland, creative destruction van nieuwe spelers, de onvoorspelbaarheid lijkt me groot.

NRC: Hoe Nederland kan afkicken van olie en gas, 16.3.2013

Geen opmerkingen: