donderdag 29 september 2016

looking out from #1

Er zijn nieuwe wereld university rankings gepubliceerd per vakgebied, En dus ook voor de landbouwwetenschappen. De lijst 2016 van de QS World University Rankings ziet er wat de top 10 betreft als volgt uit:
  1. Wageningen University
  2. University of California Davis
  3. Cornell University
  4. University of California Berkeley
  5. Agro Tech Paris
  6. University of Wisconsin-Madison
  7. Swedish University of Agricultural Sciences
  8. Michigan State University
  9. Purdue University
  10. Iowa State University
De stand is dus EU - VS: 3-7

dinsdag 27 september 2016

Blind spot

is de titel van een fraai uitgevoerde studie waarin de Deltametropool (in dit geval de provincies N-en Z Holland, Flevoland, Gelderland, Brabant en Zeeland) wordt vergeleken met 9 andere metropolen van 10 miljoen inwoners en meer. Er is nog wat werk nodig om een metropool-landschap goed te definiëren, maar het is wel duidelijk dat de mens in de metropool wil wonen en dat een goed landschap (van groen tot waterfronts) er toe doet. En dat -zoals iemand fameus heeft gezegd-  de oude bedrijfstakken nieuwe gebouwen willen maar de nieuwe bedrijfstakken juist oude - cultureel erfgoed telt. Nog onlangs schreef ik in een essay dat dat allemaal bijdraagt aan het aantrekken van bedrijven en hoog opgeleid personeel, deze studie (waar het LEI aan mee deed) leerde me dat veel van die metropolen dat aspect van de vestigingsplaats niet zo benadrukken. Ze willen een goed leefklimaat voor alle bewoners, niet alleen de elite. En de nieuwe werkgelegenheid komt juist ook van de start-ups die vaak blijven zitten waar ze begonnen zijn, en minder van het aantrekken van buitenlandse research labs. Nuttige studie dus. En heel mooi uitgegeven, maar dat zijn we gewend van de landschapsarchitecten.

maandag 26 september 2016

ict voor het EP

De Science and Technology Options Assessment groep van het EUropees parlement studeert op de ontwikkelingen in precisielandbouw. Wij voerden een studie voor ze uit en grepen dat aan om al onze kennis rond ICT in de landbouw maar eens uit te schrijven. Vandaag verscheen het rapport.

zaterdag 24 september 2016

Dit is mijn hof

Een vaste lezeres van deze blog en de PZC had me al enige tijd aangeraden het boek van Chris de Stoop te lezen "Dit is mijn hof". Vorige week was De Stoop te gast op het instituut en dus reden om het boek uit te lezen. Het is een mooi en nostalgisch boek. De Stoop karakteriseerde vorige week zelf het boek als nostalgisch en dat vond hij een positieve waarde.

Voor wie het niet gelezen heeft: De Stoop beschrijft zijn ervaring als globe-trottend journalist en reporter, die na de opname van zijn moeder in een verzorgingstehuis (na een val waarna zich ook Alzheimer openbaart) en de daarop volgende zelfdoding van zijn broer terugkeert naar de boerenhoeve in het land van Waas (net over de grens bij Hulst). En daar mid-life ontdekt dat hij meer boerenwortels heeft dan hij wellicht zich bewust was in zijn succesvolle schrijversloopbaan en dat hij als laatste de deur dicht zal moeten doen van de boerderij. Wat natuurlijk vragen oproept over hoe je je tot die boerderij en je familie verhoudt. Dat sluiten van het bedrijf zou vermoedelijk toch ooit gemoeten hebben, mogelijk ook wel door de auteur, maar in deze streek is een felle strijd gaande tussen de natuurbeweging die zijn ziel verkocht heeft aan de haven van Antwerpen en de boeren die zich niet begrepen voelen, zeker niet als ook de Prosperpolder en de Hedwige onder water moeten.


De auteur schrijft mooi over het 1000 jaar oude cultuurlandschap, de verhalen die daar bij horen, de lokale kennis, het mooie van de geploegde akkers. Jacques Brels' Vlakke land uitgesponnen in woorden met een vleugje van Sonneveld's Het Dorp. Ik weet nog hoe het was. Of in het genre van de film: Het is een schone dag geweest van Jos de Putter. Voor iemand als ik die dat uit o.a. de Zuidwestelijke delta kent is het een fraaie, sfeervolle herkenning van beelden. Temeer omdat er soms een mooie Vlaamse en Zeeuwse uitdrukking of vergelijking wordt gemaakt. En de liefde voor het vlas, ook dat verdwijnt niet meer als je er mee opgegroeid bent.


Met de loop der tijden verdwijnen er dingen.. Dat is jammer maar ja, straks is er ook een generatie die niet meer weet van Radio Luxemburg en Radio Veronica en die andere zeezenders met hun verhalen. Om maar eens een voorbeeld te geven van nostalgie buiten de boerenwereld. Goed dat het wordt opgeschreven en dat we er van genieten, maar is het een probleem dat een volgende generatie het anders beleeft? Onze denkwereld is een heel andere dan die van de generatie van een eeuw geleden.

Een ander punt van De Stoop lijkt te zijn dat de boeren van het type zoals zijn broer aan het verdwijnen zijn: de mensen die in de eerste plaats voor hun dieren en gewassen lijken te leven, zich soms daarin meer kunnen verplaatsen dan in de grote wereld, waaraan ze via een lokale handelaar of commissionair slechts hun producten verkopen. De economie selecteert en de boer van nu heeft competenties als zakenman, mkb-er, wordt bedolven met administratie van de overheid en ketenpartijen die hem niet meer op het blauwe oog vertrouwen - er is teveel geknoeid met hormonen en meer. Herkenbaar, Maar stilstand is geen oplossing. Dat weten boeren maar al te best, die steeds weer met nieuwe ontwikkelingen worden geconfronteerd.

Bovenal stelt het boek de natuurbeweging aan de kaak die gaat voor de maakbare natuur, de nieuwe wildernis en daarbij ook nog een pact met de havenautoriteiten sluit, waardoor de boeren de dupe worden. In België zit het Natuurpunt in het bestuur van het Havenbedrijf, ziet de landbouw als natuurvernielers zodat het voor scheiding in plaats van verweving kiest, en zo gaan havenuitbreiding en natuurcompensatie hand in hand. Je krijgt de indruk dat dit knulliger wordt uitgevoerd dan in Nederland: ongebruikte havendokken, afrekenen van de nieuwe natuur op doelsoorten zonder rekening te houden met het feit dat dit het land van Reintje de Vos is, en kleinzielig onteigenen in een onduidelijk proces en niet ruimhartig wildschade compenseren. En havenbaronnen die de zijde van de boeren kiezen van een baggeraar in de Hedwige tot de jagende eigenaar van de Katoen Natie in Zaligem.

De kaft van het boek claimt dat het boek illustratief is voor het feit dat overal in Europa boeren verdwijnen. Dat is nog maar de vraag. Niet overal liggen havens met natuurcompensatie. Wel speelt overal de schaalvergroting en de selectie van boeren die passen in de agro-industriële ketens - de rest kan de schaalvergroting maar lastig bij houden. De vooruitgang heeft altijd een prijs.

Twee zaken vielen me op en ik had dus de kans om het de schrijver te vragen. De ene is dat zijn ouders immigranten in het gebied zijn. Ofwel, je wortelt zo te zien dus snel in de streek waar je geboren bent en opgroeit, en neemt als de inburgering goed gaat de verhalen en de historie in je op. Is het dus zo erg dat boeren soms zich moeten verplaatsen? Een goed antwoord heb ik er niet op gekregen, ik denk dat de auteur dacht dat ik zijn authenticiteit en de werkelijkheid van de verhalen in twijfel trok. Dus ik blijf bij het idee dat verhalen niet alleen in de familie voortleven, maar ook in nieuwkomers.

Op mijn tweede punt kreeg ik wel helder antwoord. Of dit niet 20 jaar eerder geschreven had moeten worden en of het dan anders gelopen was met de streek. De Stoop schreef ook toen al een boek: De Bres, dat deels over Doel gaat en op zich ook goed verkocht, maar niet de bestseller werd die hij met Dit is mijn hof realiseerde. Dit boek is ongetwijfeld persoonlijker, en dat kan het succes verklaren, maar ik denk dat het ook de tijdgeest is. Ofwel: er is sprake van golfbewegingen en net zoals het doorschieten in de chemie en hormonen in de landbouw moeilijk te voorkomen was, geldt dat ook voor de natuurcompensatie.

Enfin, die prijs van de vooruitgang is hier mooi gedocumenteerd. Wie iets heeft met de klei en de boerencultuur van de delta doet er goed aan het boek te lezen, als je althans tegen een beetje nostalgie kunt. Wie zich ergert aan de nieuwe natuur met zijn doeltypen en soorten kan ook zijn hart ophalen. Maar of de agro-ketens er anders door ingericht zullen of moeten worden betwijfel ik, en dan mag er eerst nog wel een alternatief worden verzonnen. Wel geeft het boek goed aan dat je verhalen over gebieden moet vertellen, dat verbindt. Was er voor elke streek maar zo'n boek, dat zou helpen voor de omgevingsvisies.




vrijdag 23 september 2016

Grotere grootbedrijven

The Economist had vorige week een survey over de concentratie van de economie in de handen van steeds minder grootbedrijven. Het blad vindt dat het bewijst dat de theorie van Ronald Coase niet alles bewijst. Die transactiekostentheorie geeft aan dat bedrijven bestaan omdat de markt nog minder efficient is. Maar die transactiekosten zijn de afgelopen jaren fors gedaald door de ICT en toch is de concentratie toegenomen. Volgens The Economist is er in een bedrijf ook sprake van collectieve kennis en wijsheid die is neergeslagen in bedrijfstradities (en werkmethoden, maar vooral cultuur) die niet in de markt te koop zijn. Interessant idee.

woensdag 21 september 2016

Bericht uit Kiev

Vandaag sprak ik een key note uit op een EAAE Seminar in Kiev, Oekraine, dat zich verdiept in de Oost-West relaties. Over samenwerking in de wetenschap. Zoals gebruikelijk in te zien via Slideshare.

zondag 18 september 2016

Zuivel en intensieve veehouderij: zoek de verschillen

Vrijdag gaf ik een presentatie in Wageningen voor het IFCN congres, waar de wereldwijde bedrijfstak zuivel zich over de ontwikkelingen in de melkveehouderij boog. Ik was gevraagd de zuivel te inspireren met voorbeelden uit de andere dierlijke bedrijfstakken. Mijn presentatie staat op slideshare.

zaterdag 17 september 2016

Boekentip

nog een boekentip uit hetzelfde blad, the Economist van 3.9: Richard Evans: The Pursuit of Power - Europe 1815 - 1914. Over economische en sociale ontwikkelingen in het 19e eeuwse Europa.

vrijdag 16 september 2016

Peak Farmland

The Economist van 3 september komt nog met een boekentip: Johan Norberg schreef "Progress: 10 reasons to look forward to the future". Wij krijgen vooral informatie via de media over waar het fout gaat, omdat dat onverwachts is, en dat is de definitie va nieuws. Waardoor de mens pessimistisch is en denkt dat er meer fout gaat dan goed. We zien wel de vliegtuigcrashes, niet de miljoenen geslaagde vluchten.
We vergeten ook hoe slecht het vroeger was. Het paleis in Versailles stonk geweldig, er was geen goed sanitair. Door goed eten en betere scholing worden onze hersenen steeds beter (het zgn. Flynn effect). We kunnen problemen sneller oplossen als er een crisis is. Er is ook een moreel Flynn effect: steeds meer mensen kunnen steeds beter abstract denken, daarmee zich in een ander verplaatsen en dat leidt tot meer tolerantie.
Dat ik het boek hier aanhaal (of beter: de recensie), is omdat Norberg ook de term Peak Farmland introduceert. Hij denkt dat we zo efficient aan het worden zijn in de landbouw dat we steeds minder areaal nodig zullen hebben. Hij haalt een studie aan dat we aan het eind van de eeuw een oppervlakte van twee keer Frankrijk teruggegeven hebben aan de natuur. Het lijkt me optimistisch, maar misschien heb ik ook wel last van al die sombere berichten.
Enfin, dat allemaal omdat kennis cumulatief is en gemakkelijk, en steeds gemakkelijker, gedeeld kan worden. En "this most important resource is pleasantly reproducible".

woensdag 14 september 2016

Heffing op dierlijke producten

Stel we heffen een 20% belasting op voedsel van dierlijke oorsprong. Is dat goed voor het milieu? Gaan we dan gezonder eten? En kan de consument dat betalen?  Collega's van het Franse INRA gingen met scanner data aan de slag en schatten de effecten in. Die zijn verbazend goed: de emissies lopen terug met 6.6 tot 13.2 % (afhankelijk van de indicator).en de kwaliteit van het menu gaat er 1.2% op vooruit. Huishoudens geven 4% meer uit aan voeding (voor thuis). De resultaten gelden grofweg voor alle inkomensklassen en leeftijdsklassen, zij het dat armere groepen wat meer getroffen worden. Maar de overheid haalt geld binnen en kan dus voor hen de inkomstenbelasting verlagen of de bijstand verhogen. Mooi voorbeeld van een voedselbeleid.

France Caillavet, Adelaide Fadhuile en Veronique Nichele: Taxing animal based food for sustainability in ERAE September 2016

maandag 12 september 2016

Voor de RLI aan de Rotte

De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur heeft mooie video's laten maken van zijn raadsleden. En zo stond ik op een regenachtige dag in augustus aan de Rotte. Zie alhier.  En op de site van de RLI kun je ook mijn collega-raadsleden leren kennen.

zondag 11 september 2016

zaterdag 10 september 2016

Mansholt en food policy

Gisteren hadden we dan eindelijk de 1e Mansholt lezing in Brussel. Een ideetje van mij om het 75-jarig bestaan van het LEI op 1 december 2015 te vieren maar de terreurdreiging na Parijs verplichtte ons dat te verzetten, Naar de datum waarop in Brussel zelf het noodlot toesloeg. Maar nu was de derde keer scheepsrecht. Louise Fresco sprak de lezing uit en met haar schreef ik een position paper waarin we de huidige maatschappelijke problemen en de mogelijkheden van innovatie vertalen in een optie voor het GLB, Die wat ons betreft landbouw- en voedselbeleid wordt. Geslaagde bijeenkomst en wie het op Twitter gemist heeft en alsnog op zoek is naar het materiaal:
Deze pagina van Wageningen UR bevat de highlights, de infographic en het position paper.
hier is de link naar een in Zevenhuizen opgenomen video voor Resource met een interview met mij.
een kort opiniestuk van onze hand verscheen in de EU Observer. 

donderdag 8 september 2016

De stad in

Nog een mooi fotootje uit 010, zelf had ik de stad zo nog niet beleefd. Maar terzake. The Economist van afgelopen week signaleert een trend dat hoofdkantoren van grote bedrijven terugkeren van de suburb naar de grote stad, althans in de VS. Soms zonder parkeergarage om vervoer per OV te stimuleren. Veel van de voedselgiganten zijn bijvoorbeeld in Chicago neergestreken. Maar er zijn ook voorbeelden van het omgekeerde. Schumpeter noteert in zijn column wat overwegingen. Zoals het aantrekken van een goede dynamische staf, vooral ook de schaarse excellente studenten. De steden zijn ook opgeschoond, minder vervuiling, minder criminaliteit, sommige zijn weer hip. De urban blight van uitgewoonde wijken verplaatst zich naar de suburbs. Het geeft in de focus op software in plaats van de hardware maakindustrie en sommige willen zo overleven in het digitale tijdperk. En dan zijn er bedrijven die het een goede actie vinden het hoofdkantoor af te slanken in de verplaatsing en de rest bij de fabrieken achter te laten. De elite gaat naar de stad, zogezegd. The Economist raad als literatuur The Big Sort aan van Bill Bishop, die beargumenteert dat Amerikanen clusteren in gebieden op basis van hun werk en sociale waarden en normen.

woensdag 7 september 2016

Het LEI is niet meer

en heet nu Wageningen Economic Research. Na 75 jaar een verandering waarvan ik me afvraag of ik er nog aan wen. En vooral hoe snel journalisten er aan wennen die nog altijd Landbouw Economisch Instituut schrijven - alsof de ANWB bij de wielrijders is blijven steken. Maar logisch is het op zich wel in de ordening van het onderzoeksland.  Ook DLO is niet meer, dus dat hoef ik gelukkig internationaal niet meer uit te leggen, dat is nu Wageningen Research. Applied Research was wellicht beter geweest, maar dat is ook weer geen afkorting. Uit nostalgie nog een keer het jaren 50 logo met de fameuze LEI-bij.

zaterdag 3 september 2016

Van Rotterdam vertrokken

Een fotootje van de Wereldhavendagen. Ik was gisteren voor een mooie introductiebijeenkomst in Rotterdam en had er mooi zicht op.  En vandaar dat het hier even stil was. Overigens werd de ppt in de post hieronder op Twitter ruim gedeeld, dus daar kon je je mee vermaken.